Ludzie zapamiętują
to, co chcą zapamiętać, a nie to, co działo się w
rzeczywistości. Każdy bowiem barwi ją po swojemu, każdy w swoim
tyglu czyni z niej własną miksturę. Dotarcie więc do przeszłości
jako takiej, takiej, jaka była ona naprawdę, jest niemożliwe,
dostępne są nam tylko różne jej warianty, mniej lub bardziej
wiarygodne, mniej lub bardziej dziś nam odpowiadające. Przeszłość
nie istnieje. Są tylko jej nieskończone wersje.
Ryszard Kapuściński